Logistics không chỉ là một chuỗi hoạt động vận chuyển hàng hóa, mà là mạch máu giúp kết nối, tối ưu và thúc đẩy mọi ngành nghề từ sản xuất đến bán lẻ. Vậy thực chất logistics là gì và tại sao ngành này lại ngày càng có vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu?
1. Logistics là gì?
Logistics được ví như “bộ não” trong chuỗi cung ứng hàng hóa, từ giai đoạn nhập nguyên liệu đến sản phẩm, được xác định chất lượng và cuối cùng là phân phối cho người tiêu dùng tay người dùng. Theo Bộ luật Thương mại năm 2005, điều 233, dịch vụ logistics được định nghĩa như sau:
“Dịch vụ Logistics là thương mại, trong đó thương nhân tổ chức thực hiện nhiều công việc bao gồm nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi, làm thủ tục hải quan, các thủ tục giấy tờ khác, tư vấn khách hàng , đóng gói bao bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến hàng hóa theo sự đồng ý của khách hàng để trả thù lao.”
2. Ý nghĩa của dịch vụ logistics đối với doanh nghiệp
Trong thị trường ngày nay, logistics không chỉ đơn thuần là một phần trong hoạt động kinh doanh mà còn là yếu tố quyết định sự thành công và phát triển bền vững của doanh nghiệp.
2.1 Tối ưu hóa chuỗi cung ứng
Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, việc tối ưu hoá dây cung ứng trở thành yếu tố đặc biệt quan trọng cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.. Bằng cách tối ưu hóa từng khâu trong chuỗi cung ứng, doanh nghiệp có khả năng vận chuyển hàng hóa một cách nhanh chóng, an toàn và chính xác, đảm bảo nhu cầu khách hàng.
Bên cạnh đó, Khi doanh nghiệp được giảm chi phí, họ có thể đưa ra giá thành sản phẩm hợp lý hơn, từ đó tạo ra lợi thế cạnh tranh lớn.
2.2 Thúc đẩy thương mại quốc tế
Logistics không chỉ mang lại lợi ích nội bộ mà còn giúp mở rộng cơ sở kinh doanh ra thị trường toàn cầu. Doanh nghiệp có thể dễ dàng thực hiện các hoạt động xuất nhập khẩu, từ đó giảm thiểu rào cản thương mại và tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng thị trường. Bên cạnh đó, nhờ vào hệ thống hiệu quả logistics, doanh nghiệp có thể hoạt động nhanh chóng và hiệu quả với các đối tác quốc tế, phát triển chuỗi cung ứng toàn cầu một cách linh hoạt.
2.3 Góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế quốc gia
Logistics đóng vai trò quan trọng trong công việc tạo ra hàng triệu công việc cho người lao động, từ vận chuyển đến kho bãi và quản lý cung ứng chuỗi. Sự phát triển mạnh mẽ của ngành logistics không chỉ giúp các doanh nghiệp trong nước tối ưu hóa hoạt động mà còn thu hút các nhà đầu tư nước ngoài, tạo ra những cơ hội hợp tác và phát triển kinh tế. Khi logistics phát triển, nền kinh tế quốc gia sẽ được hưởng lợi thông qua việc tăng cường xuất khẩu, cải thiện hạ tầng và nâng cao chất lượng cơ sở vật chất.
2.4 Nâng cao lợi thế cạnh tranh
Chuỗi logistics không chỉ là một phần trong hoạt động kinh doanh mà còn là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp nâng cao dịch vụ khách hàng. Bằng cách tối ưu hóa quy trình vận chuyển, doanh nghiệp có thể cung cấp dịch vụ nhanh chóng, chính xác và an toàn. Điều này không chỉ làm hài lòng khách hàng mà còn nâng cao uy tín thương hiệu, khẳng định sự tin cậy của doanh nghiệp trong lòng người tiêu dùng.
3. Đặc điểm của dịch vụ vận chuyển logistics
Dịch vụ hậu cần là một phần thiết yếu trong chuỗi cung ứng, chịu sự quản lý và chi phối của pháp luật. Theo Luật Thương Mại 2005, dịch vụ này không chỉ là công việc chuyển hàng hóa mà còn là một hệ thống phức tạp bao gồm nhiều yếu tố khác nhau. Dưới đây là những điểm nổi bật của dịch vụ vận chuyển logistics tại Việt Nam:
3.1 Thương nhân thực hiện
Dịch vụ hậu cần được thực hiện bởi các thương nhân, những người phải hạn chế các quy định luật pháp. Để có thể cung cấp dịch vụ này, các thương nhân cần:
- Đăng ký kinh doanh : Thương nhân phải có giấy phép hoạt động trong lĩnh vực logistics.
- Đảm bảo cơ sở vật chất : Cần có đầy đủ thiết bị, phương tiện và công cụ cần thiết để thực hiện hiệu quả nhiệm vụ hậu cần.
- Tiêu chuẩn an toàn : Đảm bảo an toàn cho hàng hóa và tặng các yêu cầu kỹ thuật trong lĩnh vực hậu cần.
- Đội ngũ nhân viên : Cần có đủ số lượng nhân viên có năng lực để phục vụ theo mô hình nhiệm vụ.
3.2. Có tính năng hoàn thiện cao
Dịch vụ logistic được xem là bước phát triển cao nhất trong lĩnh vực vận tải. Nó không chỉ bao gồm các hoạt động chuyển và giao nhận mà còn tích hợp nhiều yếu tố khác như lưu kho, quản lý tồn kho và lên kế hoạch vận chuyển.
3.3. Vai trò quan trọng và thực hiện hợp đồng
Logistics không đơn giản là hoạt động hỗ trợ bán hàng mà còn đóng vai trò trong toàn bộ quy trình kinh doanh của tổ chức. Dịch vụ logistics giúp tối ưu hóa các khâu như:
- Chuẩn bị nguyên liệu.
- Quản lý sản xuất.
-
Phân phối sản phẩm đến tay người tiêu dùng.
Thêm vào đó, dịch vụ logistics thường được thực hiện dựa trên sự hợp lý giữa các bên. Thương nhân sẽ nhận được thù lao tương ứng với các dịch vụ đã cung cấp, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong giao dịch.
4. Quy trình triển khai cơ bản của dịch vụ logistics
4.1. Mua hàng
Mua hàng là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng trong quy trình logistics. Mục tiêu chính của hoạt động này là cung cấp nguyên liệu thô hoặc hàng hóa cần thiết cho trung tâm logistics, giúp đảm bảo sự liên tục trong ứng dụng chuỗi. Sự chính xác trong việc lựa chọn nhà cung cấp, định giá hợp lý và kiểm soát chất lượng hàng hóa không chỉ ảnh hưởng đến chi phí mà còn phải đảm bảo toàn bộ quy trình logistics sau này.
4.2. Lưu trữ hàng hóa
Lưu trữ hóa chất là hoạt động quan trọng trong cung ứng chuỗi, bao gồm các công việc bảo quản và bảo vệ hàng hóa trong thời gian cần thiết. Để tối ưu hóa lưu trữ, công ty cần phải chọn hệ thống và thiết bị phù hợp với đặc điểm hàng hóa và cách bố trí kho.
Tự động hóa và số hóa hiện nay là những công cụ hỗ trợ đạt năng suất, giúp tăng năng suất và giảm sai sót. Các giải pháp như cần xếp chồng, băng tải và ô chuyển tải không chỉ nâng cao hiệu quả mà còn quản lý kho hàng một cách chính xác hơn.
4.3. Quản lý hàng tồn kho
Bằng cách giảm thiểu tình trạng tồn kho của hàng hóa, doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí lưu trữ và giảm nguy cơ hư hỏng. Ngoài ra, chuỗi cung ứng logistics còn đảm bảo hàng hóa luôn sẵn sàng giúp nâng cao trải nghiệm của khách hàng và tạo ra sự tin tưởng, từ đó tăng cường sự trung thành của khách hàng đối với thương hiệu.
Bên cạnh đó, sử dụng các công cụ phân tích dữ liệu, doanh nghiệp có thể mong đợi xu hướng tiêu dùng của khách hàng, từ đó điều chỉnh lượng hàng tồn tại cho phù hợp với nhu cầu thực tế.
4.4. Nhận đơn hàng và gửi đi
Quy trình nhận đơn hàng và gửi đi đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng uy tín và thương hiệu của doanh nghiệp. Xử lý đơn hàng bao gồm nhiều bước như đóng gói gói sản phẩm, chuẩn bị hóa hàng để gửi đi với mức độ ưu tiên cao nhất và trong thời gian ngắn nhất có thể. Một số điểm nổi bật trong quy trình này bao gồm:
- Sản phẩm phải được đóng gói an toàn, tránh hư hỏng trong quá trình vận hành. Sử dụng vật liệu đóng gói phù hợp không chỉ bảo vệ hàng hóa mà còn tạo ra ấn tượng tốt cho khách hàng.
- Thời gian giao hàng là yếu tố quyết định đến sự hài lòng của khách hàng. Bất cứ lúc nào chậm lại trong quá trình giao hàng đều có thể dẫn đến đánh giá không tốt từ khách hàng.
- ừ công việc vận chuyển hàng hóa đến nhà kho, lấy sản phẩm ra khỏi giá hỗ trợ, phân loại và hợp nhất hàng hóa, đến công việc xếp hàng lên xe tải – mỗi bước đều cần được thực hiện chính xác và hiệu quả.
4.5. Vận chuyển và giao hàng
Khi lô hàng đã sẵn sàng để thực hiện chuyển đổi, quy trình bàn giao hàng hóa hóa cho đơn vị hoạt động bắt đầu:
Bàn giao gói hàng
Giai đoạn đầu là bàn giao gói hàng cho các hãng vận chuyển uy tín. Tại đây, hàng hóa sẽ được quét mã hóa và nhập vào hệ thống của nhà vận động.
Theo dõi hàng hóa
Một trong những lợi ích lớn nhất khi sử dụng dịch vụ logistics là khả năng theo dõi hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển. Các hãng vận chuyển sẽ cung cấp thông tin chi tiết về vị trí hiện tại của gói hàng, trạng thái giao hàng ngày và giao hàng dự kiến.
Giao tiếp liên tục
Trong suốt quá trình vận chuyển, giao tiếp giữa người gửi và hãng vận chuyển là rất quan trọng. Người gửi cần liên hệ thường xuyên để giải quyết mọi vấn đề phát sinh như trì hoãn hay hư hỏng hàng hóa.
Cập nhật thời gian giao hàng
Để khách hàng luôn cập nhật thông tin, thời gian giao hàng ước tính sẽ được thông báo qua email, tin nhắn văn bản hoặc qua liên kết theo dõi. Điều này không chỉ giúp khách hàng yên tâm mà còn tạo dựng được sự tin tưởng và uy tín cho doanh nghiệp.
5. Phân loại ngành dịch vụ logistics
Ngành dịch vụ logistics được chia thành 3 nhóm dịch vụ chính:
5.1 Nhóm dịch vụ Logistics chủ yếu
Nhóm dịch vụ này bao gồm các công việc như bốc xếp hàng hóa, dịch vụ kho bãi, dịch vụ đại lý vận tải. Ngoài ra, nhóm dịch vụ này còn có các dịch vụ bảo quản hàng hóa lưu kho, xử lý đơn hàng khách hoàn trả, kiểm tra hàng tồn kho, cho thuê container,...
5.2 Nhóm dịch vụ Logistics vận tải
Dịch vụ vận tải bao gồm vận chuyển hàng hóa theo các đường sau: Đường bộ, đường sắt, đường biển, đường hàng không với quy mô nội địa và quốc tế.
5.3 Nhóm dịch vụ Logistics liên quan
Nhóm dịch vụ Logistics liên quan bao gồm các công việc như: Kiểm tra sản phẩm, tư vấn kỹ thuật vận chuyển, phân loại hàng hóa. Các đơn vị sẽ tư vấn thủ tục xuất nhập khẩu cho doanh nghiệp, dịch vụ thương mại bán buôn, bán lẻ. Bên cạnh đó, nhóm dịch vụ này còn có các dịch vụ bưu chính, dịch vụ xin giấy phép, tra cứu mã HS cho hàng hóa,...
Hiểu đúng về logistics chính là nắm trong tay chìa khóa của sự hiệu quả trong kinh doanh. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn nhìn nhận được vai trò của ngành logistics trong nền kinh tế hiện đại.
